









Recommended book:
Treasury of Love Poems
by Adam Mickiewicz
Most popular pages:
The Belarusian Alphabet
Translit->Cyrillics Tool
Adjective "Belarusian"
Slavic Basic Phrases
White Ruthenia Map
Is "Russia" White?
Nyet to Russian
German Vocab
Guestbook
<br23> blog
Belarusian letters:
Ć ć Ł ł Ń ń Ś ś Ź ź
Č č Š š Ŭ ŭ Ž ž
|
Sign the guestbook - Пакінуць запіс у гасьцёўні
<<< View newer entries - Паглядзець пазьнейшыя запісы
>>> View older entries - Паглядзець ранейшыя запісы
Guestbook - Гасьцёўня
There are 817 entries in the guesbook. You are viewing entries from 51 to 75.
Гасьцёўня ўтрымлівае 817 запісаў. Вы праглядаеце запісы ад 51 да 75.
Name: Charles Dorsett |
URL: http://www.pravapis.org/art_be... |
6/18/2005 2:48:26 PM |
Please let me know if you want a native speaker of American English to proofread and correct this page.
|
Name: Арцём |
URL: http://www.pravapis.org/ |
6/10/2005 1:41:49 AM |
Я чуў, што выйшаў новы правапіс. Ці плянуеце вы яго апублікаваць тут?
|
Name: rydel.net |
URL: http://www.pravapis.org/links_... |
6/3/2005 2:31:15 AM |
Трошкі абнавіў сьпіс спасылак: * http://www.pravapis.org/links_by.asp Дадаў lacinka.com, dziejaslou.by, knihi.net, slounik.org. Выдаліў 4-5 "мёртвых" і нерэлевантных спасылак
|
Name: Юры Тарасевіч |
URL: http://www.pravapis.org/ |
5/29/2005 1:45:36 PM |
Андрэю Дубіну:
Вы сапраўды здзіўлены? Але ж трактаванне правапісу, з аднаго боку, як "рэчы ў сабе", а з іншага, як палітычнага інструменту, проста не магло не даць падобных вынікаў. Last but not least -- гэта пісалася "ў кабінетах".
|
Name: nab |
URL: http://www.pravapis.org/art_fu... |
5/27/2005 9:45:56 AM |
А дзе можна паглядзець на жывыя прыклады выкарыстаньня?
|
Name: rydel.net |
URL: http://blog.rydel.net/ |
5/24/2005 1:22:47 AM |
2 A. C. Senray, here's the text from an online encyclopedia:
White Russia is a name that was historically applied to different regions in Eastern Europe, most often to the region that roughly corresponds to the present-day Belarus. Many languages today continue to use this obsolete name when referring to Belarus — especially Germanic languages ("Weißrussland" in German, "Wit-Rusland" in Dutch, "Vitryssland" in Swedish) and some other languages ("Baltarusija" in Lithuanian, "Λευκορωσία" in Greek). Because of its association with perceived Russian and Soviet imperialism, some consider the name derogatory.
The name "White Russia" is a literal, although not entirely correct translation of the names "Belaya Rus" (Белая Русь) and "Belorussiya" from Russian. The problem with this translation is that the name "White Russia" seems to suggest that this territory is related to the present-day Russian Federation, whereas it is related to the ancient lands of Ruthenia (Rus').
Ruthenia is a latinized name of the region which roughly covers modern-day Belarus, Ukraine, and portions of western Russia, eastern Poland and Slovakia.
The failure to properly translate the name of Belarus into other languages arises from the fact that very few of the world languages have two separate words for Russia and Ruthenia. The reasons this happenned is because during the Russian empire times, the official tsarist propaganda said that Russia and Ruthenia are the same thing. In some languages though there is a clear distinction between the two words. For example:
* Polish: Białoruś (White Rus), but Rosja (Russia); * Ukrainian: Білорусь Bilorus (White Rus), but Росія Rosia (Russia); * German before 1945: Weißruthenien (White Rus), but Russland (Russia).
|
Name: rydel.net |
URL: http://blog.rydel.net/ |
5/24/2005 1:18:14 AM |
2 All: Выйшаў нарэшце збор правілаў новага стандарту. Праз пару дзён я выкладу яго тут у разьдзел download.
2 A. C. Senray: Belarus does not mean White Russia.
2 Андрэй Дубіна: Дзякуй за водгук. Я яго ўжо перадаў "куда следует". ;)
2 Yaroslav Harcun: You can call it "THE NORTH VOLHYNIAN DIALECT OF UKRAINIAN" if you wish. You can even call it Chinese or Russian or literary Ukrainian. The problem is that those people do not identify themselves with Ukraine or Ukrainian languages.
|
Name: sv |
URL: http://www.svaboda.org/article... |
5/24/2005 1:14:58 AM |
http://www.svaboda.org/articlesfeatures/culture/2005/05/d33f1cef-ba7f-4c9e-8e76-c931c16e4fc2.html
У Менску прэзэнтавалі сучасны варыянт клясычнага беларускага правапісу
панядзелак, 23 траўня 2005
Сёньня ў Менску ў сядзібе Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны адбылася прэзэнтацыя збору правілаў беларускага клясычнага правапісу, які днямі быў выдрукаваны ў адным з выдавецтваў Вільні асобнай кнігай. Цікавасьць да выданьня пераўзышла ўсе чаканьні аўтараў — сьціплае памяшканьне сакратарыяту ТБМ не зьмясьціла жадаючых патрапіць на прэзэнтацыю яшчэ да пачатку імпрэзы.
|
Name: Yaroslav Harcun |
URL: http://www.pravapis.org/art_be... |
5/23/2005 3:10:44 PM |
Dear Mr.Mksimiuk,
THANK YOU FOR YOUR TRANSLATION AND "NASHA MOVA". IT HELPS ME TO CLEARLY UNDERSTAND THAT THIS PARTICULAR "MOVA" IS NOTHING MORE THAN THE NORTH VOLHYNIAN DIALECT OF UKRAINIAN (PIVNICHNO-VOLYNS'KYJ DIALEKT UKRAJINS'KOJI MOVY). YOU KNOW A LOT, OF COURSE, ABOUT THE HISTORICAL TRIBE OF "DULIBY" WHO SEVERAL CENTURIES LATER BECAME "VOLYNJANY". HERE YOU FOUND THEM, THOSE "LITOPYSNI DULIBY": THEY ARE ALIVE AND DOING WELL AND THEY LIVE IN BILOSTOK. With Best Regards - Yaroslav Harchun, Montreal, Canada
|
Name: Андрэй Дубіна |
URL: http://www.pravapis.org/ |
5/23/2005 2:33:45 AM |
"Радыё Свабода" падало, што сп.сп. Саўка й Санько выдалі номатыўны даведнік беларускага клясычнага правапісу й перадало размову з аўтарамі, на якой я базуюся. На пачатку традыцыйна зазначу, што ня бачу на сёньня вялікай патрэбы ўв актуалізацыі правапісных нормаў часоў Тарашкевіча-Лёсіка. У цяперашняй шматварыянтнасьці мне бачыцца ня гэтулькі перашкода, колькі потэнцыял для разьвіцьця. Зрэшты, варыянты наўрад ці зьнікнуць і пасьля выданьня тых ці іншых рэкомэндацый. Аўтары, у кожным разе, вынесьлі проблему да больш шырокае аўдыторыі, за што ім толькі падзякаваць. За зласьлівую крытыку далей прашу выбачыць; стаўленьне маё да абодвух спадароў вельмі нават позытыўнае, аднак мовы крыўдзіць ня дам:)
Падзяляю зьдзіўденьне вядучага Свабоды адносна непасьлядоўнасьці. Да прыкладу, Ґольґота (пардон, Гальгота) мае суіснаваць з Галгофай. Дык у чым тут навіна й упарадкаваньне? Тодараў у нас ужо дзьвесьце гадоў таму перайначылі на Фёдараў. Так да гэтага й існуюць разам. Да прыкладу, у сьпісе беларускіх кніг на спаленьне (Главлит 1937) http://www.baj.ru/Abajur/Abajur6-7/a6-17.htm бачым: "Кляшторны Тодар. (Фёдар). Усе кнігі."
Я, аднак, засяроджуся на іншым. Ужо ўсе пальцы пазьбіваў аб клявіятуру, даводзячы, што беларуская мова мае адрозную ад суседніх славянскіх моў структуру складу, што шмат у чым вызначае адметныя рысы нашае мовы. Ды ўсё-ткі даводзіцца паўтараць гэта зноў і зноў. Вось-жа сп.сп. Саўка й Санько прапануюць захаваць тарашкевіцкі метАр і літАр, але пісаць НоТР-Дам і СаРТР (г.зн., адпаведна, з устаўным галосным і без). Маўляў, пэўная ґрупа францускіх уласных назваў, цытую, "ня можа падпарадкоўвацца ўсім фонэтычным вымогам беларускай мовы", бо, бачыш, словы гэтыя зробяцца пасьля зьбеларушчваньня непазнавальнымі, а "момант ідэнтыфікацыі вельмі важны для комунікацыі" . Перакладаю: значыцца, пакажаш дзядзьку спалучэньне "Жан-Поль Сартар", а ён, небарака, й не датумкае, што гэта, аказваецца, "Жан-Поль Сартр". Ента-ж я ягонымі сьціхатварэньнямі 'шчэ ў школе зачытваўся, а праклятыя нацыяналісты гэтак перакруцілі хваміліё, што й не пазнаеш! Тожа мне прыдумалі - Сартар какой-та! Няма чаго й казаць, і мэтар, і зубар, і вецер, і Сартар (той, што Жан-Поль), і Нотар Дам дэ Пары (даму тую ўвогуле трэба проста перакладаць: Катэдральны Касьцёл Марыі Панны ў Парыжы, вось і ўвесь Нотр-Дам) - падпадаюць пад абсалютны й непарушны закон беларускага складу: у канцы складу спалучэньне "шумны + санорны" немагчымае. Не "непажаданае" ці "нехарактэрнае", а немагчымае, кропка.
Творчасьць аматараў эґзыстэнцыяналізму, аднак, францускімі ймёнамі не абмежавалася. Прапануецца замест "магній, кальцый, кадмій, радый" пісаць "магн" (sic!), "кальц", "кадм" і рад. Для даведкі падаю назвы ў лаціне й па-польску:
magnesium - magnez calcium - wapń cadmium - kadm radium - rad А гэтая пара на Свабодзе не дыскутавалася, а нам далей спатрэбіцца: kalium - potas
Абґрунтаваньне аўтароў такое: канечныя спалучэньні -ій, -ый нехарактэрныя для беларускай мовы (параўнай: рас. великий, бел. вялікі, рас. бей, лей, бел. бі, лі). Наколькі гэтае абмежаваньне актыўнае ў беларускай мове - пытаньне спрэчнае. У невытворнай аснове "кій", да прыкладу, ніякай тэндэнцыі да зьнікненьня канцавога "й" не назіраецца.
Аднак, дзе-ж лёґіка ў замене неўласьцівага "кадмій" на немагчымы (немагчымы, бо нязгодны із структурай беларускага складу) "кадм"?! Чым гэты новы кій лепшы за старую палку? Ці можа ня кадм і магн, а кадам і маган?
І як яго ўвогуле ўтварылі, гэны "кадм"? Адкінулі -ій ад расейскай назвы? Папрактыкуймася-тка: кальцый - кальц, кадмій - кадм, магній - магн, радый - рад, калій - ... кал?
А можа, адкінулі -ium ад лацінскай назвы? calcium - кальц, cadmium - кадм, radium - рад. Але-ж magnesium - магнэз, а ніяк ня "магн". Вынік прапанаваных зьмен - нейкая польска-расейская трасянка, якая да таго-ж парушае лад беларускае мовы значна больш сур'ёзна, чымся назвы, жыўцом перанятыя з расейскай.
Калі ўжо так хочацца зьмяніць хэмічную номэнклятуру, дык трэба па-просту ўзяць лацінскія назвы. Кадміюм, маґнэзыюм, каліюм, кальцыюм. Назвы даўжэйшыя, але прынамсі не парушаюць ладу мовы.
Цікава адзін з аўтароў зарэаґаваў на заўвагу вядучага пра тое што ў мове ўжо існуе прыметнік "рад[-ы]" (ці ня будзе блытаніны). З контэксту, кажа, будзе ясна, пра што гаворка. Значыцца, "Сартар" замест "Сартр" немагчымы (бо "момант ідэнтыфікацыі вельмі важны для комунікацыі"), а вось "рад" (і, мабыць, "кал") у якасьці замены радыя, калія і г.д. проблем для ідэнтыфікацыі, а таму й комунікацыі, ня створаць.
Пісаў раней, паўтаруся й тысячу разоў: нічога лепшага за Тарашкевіча, Лёсіка й акадэмічных ґраматык мы на гэты момант ня створым. Каб упарадкаваць (сыстэматыаваць) правапіс, трэба спачатку дасьледваць сыстэму мовы. Вынайсьці кадм, кал і кальц, а таксама новы ґатунак айв русыфікатары могуць і бяз нашай дапамогі.
|
Name: A. C. Senray |
URL: http://www.pravapis.org/art_be... |
5/19/2005 10:43:26 PM |
I'd like to point out that it is not correct to label all of these 21 names as "misspellings." Many of them are just the names of Belarus in other languages. "White Russia" or "White Ruthenia" is simply English for "Belarus." Similarly, "Byelorussia" is just Russian for "Belarus" and "Ruthenia Alba" is Latin.
The name of a single place naturally varies from language to language, and, frequently, within any one language. Germany is also called Tyskland, Duitsland, Saksa, Allemagne, Deutschland, Germania, Németország, Alemanha, Alemania, and Niemcy. Italy is also known as Olaszország or Włochy. The United States is also known as Verenigde Staten, Yhdysvallat, États-Unis, Vereinigte Staaten, Enumenes Politeies, Egyesült Államok, Stati Uniti, Estados Unidos, Förenta staterna, or Stany Zjednoczone.
None of these names are wrong.
|
Name: rydel.net |
URL: http://blog.rydel.net/ |
5/19/2005 12:28:10 AM |
> поўнае безгалоўе
> з такою безгаловай матывацыяй: > "...Я ўсё-ж спадзяюся, што раней ці пазьней мы дагонім украінскую ;). У тым ліку ўвядзем Ґ так, як яна функцыянуе цяпер ва ўкраінскай мове.."
Гэта не матывацыя, гэта маё аматарскае (sic!) разуменьне (як шараговага носьбіта) таго кірунку, у якім павінна рухацца сучасная беларуская мова. Поўнае імхо.
> Цікава, чаму ў беларускай мове мусіць быць "так, як у Ікс-Ігрэк-Зет мове", а не так як у беларускай мове??
Перакручваеце. Калі я сказаў, што трэба забіваць пацукоў, то гэта не азначае, што трэба забіваць мышэй і кратоў.
Зноў паўтараю, я як паспаліты носьбіт лічу гэтае паралельнае разьвіцьцё ўкраінскай і беларускай моваў цягам многіх стагодзьдзяў - відавочным фактам.
У выпадку з хвастатай Ґ мне таксама падаецца натуральным такое магчымае "паралельнае" разьвіцьцё падзеяў.
> Ніколі такой літары ў беларускай азбуцы не было, і спадзяюся, не будзе
А нармальная трансьлітэрацыя замежных словаў?
А Сматрыцкі?
А "кг"?
І чаму спадзяецеся, што ня будзе?
---
ЗЫ. Прыемна, што дзеля водгуку нават зарэгістраваліся ў ЖЖ, толькі хачу вас папярэдзіць што да тону размовы...
> безгаловай матывацыяй > На злосць рускай бабцы няхай мерзнуць вушы?
Я параіў-бы зьнізіць эмацыйны градус ваш комэнтаў. Па-першае, гэта будзе карысна для вас саміх - вас будуць больш уважліва слухаць і больш шанцаў, што будуць прыслухоўвацца.
|
Name: Юры Тарасевіч |
URL: http://www.pravapis.org/ |
5/16/2005 10:21:27 AM |
: Name: rydel23 URL: http://www.livejournal.com/use... 5/13/2005 11:43:16 AM Юры Тарасевіч: Гэта, канечне, я копію зрабіў, выбачайце калі што ня так. Выправіць на TarasIEvich?
Так, калі ласка.
: У артыкулы не паставіў, бо трэба было-б рабіць больш працы: пытацца дазволу, "ставіць мяккія знакі" (бо ўсё-ж няпісанаму правілу, што на pravapis.org матэрыялы даюцца ў клясычным правапісе, і здраджваць гэтаму правілу я пакуль не зьбіраюся)
"Здраджваць няпісанаму правілу"? Хо-хо. Збольшага, сп.Каткоўскі, вы можаце рабіць на сваёй пляцоўцы што заўгодна. Але *такая* *матывацыя* -- не больш як дэкарацыя нежадання спрыяць "нязручнай праўдзе".
: А вось вам цікавы лінк пра літару (знак) - Ґ ґ у наркамаўскім дапаможніку - http://www.livejournal.com/users/rydel23/380246.html
Поўнае безгалоўе. Зірніце ў мае каментары да таго лінка.
|
Name: Jeff |
URL: http://members.cox.net/leisure... |
5/13/2005 2:35:19 PM |
Would somebody be kind enough to volunteer to proofread a short list of Belarusan words and phrases? I know very little Belarusan, so the list was compiled from a textbook glossary and a phrasebook and Latinized using this site's Latinizer. The list is here: http://members.cox.net/leisurenerd/numbers3.html and my email address is [email protected] Thank you very much in advance !
|
Name: rydel23 |
URL: http://www.livejournal.com/use... |
5/13/2005 11:43:16 AM |
Юры Тарасевіч: Гэта, канечне, я копію зрабіў, выбачайце калі што ня так. Выправіць на TarasIEvich? У артыкулы не паставіў, бо трэба было-б рабіць больш працы: пытацца дазволу, "ставіць мяккія знакі" (бо ўсё-ж няпісанаму правілу, што на pravapis.org матэрыялы даюцца ў клясычным правапісе, і здраджваць гэтаму правілу я пакуль не зьбіраюся), дадатковая праца ў HTML. А ў гасьцёўню кідаеш тэкст і лінк - вось і ўся праца.
А вось вам цікавы лінк пра літару (знак) - Ґ ґ у наркамаўскім дапаможніку - http://www.livejournal.com/users/rydel23/380246.html
|
Name: zvzz |
URL: http://www.pravapis.org/art_mi... |
5/3/2005 8:21:31 PM |
ыло бы неплозо веде в скобочках исходные русские варианты.
браво ! читал и радовался.
|
Name: Sergey |
URL: http://www.pravapis.org/art_mi... |
5/3/2005 7:17:29 PM |
<Матуга. Неафіцыйны назоў Менскае авіятэхнічнае вучэльні (абрэвіятура па-расейску - МАТУ), што ў Чыжоўцы.>
МАТУ ГА -- в недалеком прошлом совершенно официальное назвение. Минское Авиационное Техническое Училище Гражданской Авиации.
диплом имеется ;-)
|
Name: Gumbert-Gumbert |
URL: http://www.pravapis.org/art_mi... |
5/2/2005 1:35:50 PM |
Хочется добавить еще "На каблуке", раньше часто можно было услышать (например, "Встречаемся на каблуке"), это около памятника Я.Коласу на одноименной площади (типа около его ноги (ботинка)). "Стекляшка" - кроме того, что написано у Вас, так еще называется продуктовый магазин на пл. Калинина. "Подкова" - продуктовый магазин на пересечении Кирова и Свердлова (имеет соответствующую форму) "Доски" - дискотека в п. Челюскинцев (раньше там был танцпол из досок, отсюда и название) "Рейх" - сейчас так уже наверное не называют, но раньше (19?? - 1980-е года) так назывался район п. Челюскинцев, который был весьма опасен в вечернее время для чужаков.
|
Name: Юры Тарасевіч |
URL: http://www.pravapis.org/ |
5/2/2005 9:15:36 AM |
Вітаю.
Сам я не змяшчаў у гэты форум свайго артыкулу, і не ведаю, хто гэта зрабіў. Пагатоў, маё імя -- не "More from", прозвішча -- не "TarasEvich". Або так, як у подпісе, або "Yury Tarasievich". Калі ласка, папраўце.
Далей, калі змяшчаць на гэтай пляцоўцы, тады чаму ў "форуме", не ў "артыкулах"? У тутэйшых артыкулах поўна чыстай *фантазіі* (чаго вартыя літара ге, аўтахтонная лацінка і інтэрнет-мова), то як наконт колькіх *фактаў*?
Дарэчы, у "Нашым Слове" (25.03.2005, пляцоўкі не ведаю) надрукаваны моўна-арыентаваны тэкст на тую ж тэму, у "Звяздзе" (13.01.2005, http://zvyazda.minsk.by/second.html?r=18&p=22&archiv=13012005) -- сцісла-папулярны.
|
Name: NN |
URL: http://www.nn.by/?theme=busine... |
5/1/2005 2:25:40 PM |
Беларускія фірмы таксама хутчэй украінізуюцца, чым беларусізуюцца. Прыклад — пінскія запалкі, на пушачках якіх зьмешчана налепка цалкам на ўкраінскай мове. Нашы марозіва, чыпсы, шакаляд маюць на абгортках расейскія і ўкраінскія тэксты. Некаторыя фірмы (збольшага беларускія, а не расейскія) дапісаліся да таго, перад расейскім надпісам ставяць два значка: RUS, BY. Недзе ніжэй ідуць надпісы па-ўкраінску, польску, чэску, славацку.
Забыўшыся на беларускую мову, нашы вытворцы вельмі хутка асвоілі моўнае заканадаўства суседняй краіны. Украінізацыя пасьпяхова рэалізуецца на прадпрыемствах Гомелю і Берасьця. Зыходзячы з гэтага, відавочна, што беларусізацыя пойдзе шпаркім крокам, як толькі дзяржава пачне надаваць гэтаму пэўную ўвагу. Пакуль, на жаль, у нас адбываецца адваротнае…
Як гэта ні парадаксальна, украінізацыя мае станоўчыя вынікі для Беларусі. Вытворцы расейскага соку «Мая сям’я» ці макароны «Шабекінскай», зыходзячы з украінскага вопыту, пераклалі адразу і на беларускую мову свае надпісы на ўпакоўцы. Расейскія фірмы, каб не дурыць сабе галавы беларускім заканадаўствам, лягічна мяркуць, што калі ёсьць незалежная дзяржава, дык і родная мова тамака мае лепшае становішча. Памыляюцца расейцы. Дзякуй за гэта ўкраінцам.
http://www.nn.by/?theme=business&article=2005042902
|
Name: NN |
URL: http://www.nn.by/?theme=mails&... |
5/1/2005 2:21:34 PM |
Спадар Тарасевіч працягвае спрэчку, якая сваёю зацятасьцю дараўноўвае рэлігійным. Гэта трохі нагадвае Візантыю, дзе таксама працягвалі спрачацца над тонкасьцямі разуменьня Хрыстовае багасутнасьці, калі небясьпека навісла над самой артадаксальна-хрысьціянскай цывілізацыяй. Пазыцыя «НН» — не пара мяняць нешта ў правапісным статус-кво, а тым больш канчаткова вырашаць пытаньне правапісу. Гэта можа адбыцца толькі ў дэмакратычнай Беларусі, рашэньнем аўтарытэтаў, без палітычнага ціску. Пагатоў што ёсьць выданьні, дзе паралельна друкуюцца тэксты ў розных правапісах, і гэта нікому, здаецца, не абцяжарвае чытаньня.
Зь іншага боку, ці выстаяла б традыцыя грэцкай царквы калі б не адзінства ў пытаньнях веры? У нашым выпадку — калі мы ня вызначыліся, які правапіс «праваслаўны».
Нешматлікасьць выданьняў, якія трымаюцца клясычнага правапісу, адсутнасьць навучальных установаў, што перайшлі б на яго, дый непапраўная зацяжка з стварэньнем Зводу яго правілаў (патрэбны ён быў у сярэдзіне 1990-х) дадаюць козыраў скептыкам у дачыненьні да яго пэрспэктываў. Трэба гэта прызнаць. Сьціхлі ідэолягі «вяртаньня правапісу зьнізу» — маўчаць Вячорка, Дубавец. Даўно не выступалі яны з публікацыямі на правапісныя тэмы. А ідэалягічна блізкі да іх часопіс «Дзеяслоў» карыстаецца сваім наватворным, напаўклясычным правапісам.
Зь іншага боку, беларускамоўны Інтэрнэт масава карыстаецца клясычным правапісам (калі там увогуле трымаюцца нейкіх правілаў). Гэта факт, і важны факт. Выпадкаў, каб беларускамоўныя трымаліся, як за багасутнасьць, за наркамаўскі правапіс, дужа мала.
Для расейскамоўных беларусаў правапіс «зь мяккімі знакамі» застаецца — тут спадар Тарасевіч мае рацыю — нечым нязвыклым і нават чужым. Калі мы думаем пра нацыянальнае адзінства і нацыятварэньне, гэта таксама фактар, які мусім улічваць.
http://www.nn.by/?theme=mails&article=2005041401
|
Name: More from Tarasievich |
URL: http://www.nn.by/?theme=mails&... |
5/1/2005 2:19:43 PM |
Захапленьне «рэпрэсаваным» правапісам Тарашкевіча ў канцы 1980-х — пачатку 1990-х было зразумелай рэакцыяй на вызваленьне ад таталітарызму, хоць і было зафарбавана нігілізмам. Аднак пазьней прынцыповае супрацьпастаўленьне «тарашкевіцы» і «нетарашкевіцы», якое тарнавалася часткаю адраджэнскага руху, учыніла дадатковы падзел у супольнасьці і не стварыла ніякіх пэрспэктыў, што маглі б «акупіць» шкоду.
Сапраўды, якія нацыянальныя беларускія праблемы разьвязвала б гіпатэтычнае ўвядзеньне «рэфармаванага клясычнага правапісу»? Што гэта наагул такое, па-за відавочнымі фармалізмамі «мяккага знаку» і «правапісу запазычаньняў»?
Само азначэньне «клясычны» — навасказ, «укінуты» ва ўжытак ля 2000 г. Перад тым артаграфію называлі «тарашкевіцай», «дарэформавай» і нават «беларускай мовай… Купалы, Гарэцкага, Луцкевіча… без уліку пастановы СНК… 1933» («Свабода», студзень 1991).
Прыгадаем, што пасьля 1918 г. у нас не было іншых ліній разьвіцьця правапісу, апроч тарашкевічавай, што і 1933 г., і 1959 г., і апошні «праект» — усе выводзяцца з працы Карскага і афармленьня Тарашкевіча 1918 г., усе дастаткова блізкія да гэтай асновы.
Таму ўсе «нэатарашкевіцы», што зьяўляюцца цягам пятнаццаці гадоў, грунтуюцца на правапісе ўзору 1959 г. і што як што, а «мяккі знак» і «правапіс запазычаньняў» дадаюць абавязкова (рэшта — паводле густу галоўнага рэдактара або карэктара). Якраз такая сытуацыя мусіла б насьцярожыць, але не туды тое.
Але, можа, нам прапануюць нешта дужа патрэбнае? Калі і даюць нейкія аргумэнты, то, па-за ярлыкамі («русіфікацыі» і «камуністычнасьці»), заўсёды пачынаюць і канчаюць на «фанэтычнасьці».
* * *
О, сьвятая Фанэтычнасьць! Ці не зашмат «носяцца» ў нас зь ёю, ці не зашмат ёй пашаны, зважаючы, што ад самага 1918 г. гэта невычэрпная крыніца спрэчак і звадаў? Тады спрачаліся, як пісаць «не», і ў кожнага выходзіла правільна паводле фанэтыкі. У 1926-м ізноў спрачаліся, як пісаць «не», і кожны меў рацыю, зноўку паводле яе. Цяпер хочуць пісаць «мэдЫнстытут», і што б вы думалі? Гэта пацьвярджаецца беларускай фанэтыкай! А ці не зашмат правілаў, якія мелі б улічваць штосьці, што часта існуе выключна ў разуменьні таго, каму цікавае зацьвярджэньне «ўлюбёнага» правіла? Прытым што ўласна «фанэтычны прынцып» будовы правапісу ніхто ў нас не адбіраў; прытым што поўная фанэтычнасьць дасягальная хіба толькі ў Міжнародным фанэтычным альфабэце, усякі ж іншы запіс жывога маўленьня абавязкова трымаецца на ўмоўнасьцях, кампрамісах.
«Забываюцца», што ніяк не ўдаецца вымавіць «фанэтычна правільнае» слова, якое іншы мог бы пачуць і запісаць, без адзіных вывучаных правілаў вымаўленьня. І такім непатрэбным выглядае ўпісваць паўсюль кастыль — мяккі знак ці пісаць два гукі пяцьцю літарамі. Добрая фанэтычнасьць! А пра гэта ж казалі калісьці Ластоўскі і Лёсік (цяпер пра гэта «ня памятаюць»).
А няхай бы адкрыта казалі сёньняшнія рупліўцы «асыміляцыйнай мяккасьці» (і цьвёрдасьці) — маўляў, наша эстэтычнае пачуцьцё ёсьць мера ўсіх рэчаў, нам больш падабаецца пісаць запазычаныя словы як мага далей ад расейскага варыянту, нам маніцца хутчэй вярнуцца ў «культурнае ўлоньне Эўропы» (быццам туды ўваходзяць з дапамогаю правапісу).
* * *
Урэшце, час сказаць і пра вяроўку. Вымаўляюць ужо даўно — ня так. Гаворак, апісваных Карскім, — няма. Войны, акупацыі, пазьней — тэле-радыё-кіно. Калі «ісьці за народным маўленьнем», то напэўна ня можа быць ніякіх «мЭдЫнстытутаў».
І што тут за дзіва? 70 гадоў беларускае школьніцтва і вышэйшая адукацыя працуюць паводле «новага» правапісу — а гэта тры пакаленьні. Тое самае — беларуская літаратура (і Быкаў, і Караткевіч). Тое самае — беларускія кнігі і прэса (мо зьдзіўлю каго — «НН» далёка ня ўся беларуская прэса). Іначай кажучы, калі пераважная большасьць цяпер і ведае (ведала) які правапіс, то «новы», калі ў беларускай мове і літаратуры існуе хоць якая пасьлядоўнасьць, традыцыя, то яна аформлена ў «новым» правапісе.
Гэта можа не падабацца. Неразумна не лічыцца з гэтым. Урэшце, гэта трэба прымаць як факт. Змаганьне з фактамі — ці не найгоршае, што мы маглі б цяпер чыніць.
І вось што мы ўжо цяпер, яшчэ да ўсіх увядзеньняў, атрымліваем ад кампаніі па «рэстаўрацыі ісьціннага правапісу»? Раскол у беларускай супольнасьці.
Зрэшты, ніхто з прапагандуючых ня мае насамрэч намеру лічыцца зь нейкім там «народным выбарам», бо «важна тое, што выбіраюць эліты» (напрыклад, свабодаўская перадача за 18 верасьня).
Цікава, што аб’ектыўна тут супадаюць інтарэсы як актывістаў «вяртаньня клясычнага правапісу», так і тых сілаў цемры, зь якімі яны быццам змагаюцца. Схізма, аўтаркія і зьнікненьне беларускай супольнасьці цалкам задавальняюць як суседзяў зьлева і справа, так і ўласныя (баюся, самазваныя) «эліты». Цікава таксама, што ўсё, што пры гэтым патрабуецца ад «непрыяцеляў», — не замінаць, а нават трошкі заахвочваць...
http://www.nn.by/?theme=mails&article=2005041401
|
Name: sv |
URL: http://www.svaboda.org/article... |
4/20/2005 2:52:19 PM |
Падсьнежнік або пралеска? – беларусы ня ведаюць назваў сваіх расьлінаў http://www.svaboda.org/articlesfeatures/society/2005/04/fc29568d-8a9f-436e-a996-9fa386d2770c.html
|
Name: sv |
URL: http://www.svaboda.org/article... |
4/8/2005 12:58:01 PM |
http://www.svaboda.org/articlesfeatures/society/2005/04/739f8e88-6f3d-46aa-b517-816146a39768.html - Вярхоўны суд адмовіў ТБМ, але пракурор размаўляў па-беларуску "Працэс у Вярхоўным судзе па скарзе ТБМ на Мінюст праходзіў на беларускай мове. Нават пракурор Людміла Федарынчык і прадстаўнік Мінюсту Аляксандар Харытон карысталіся беларускай мовай."
|
Name: Юры Тарасевіч |
URL: http://www.pravapis.org/ |
4/7/2005 8:59:25 AM |
rydel: /дарэчы, "рыдэль", гэта ваша імя ці прозвішча? мо', расшыфруецеся?/
:Юры Тарасевіч, пра альфабэт вельмі нечакана! :Можа мне яшчэ да таварыша Панамарэнкі схадзіць за подпісам пад раздрукоўкай art_alphabet? Да нашага вялікага кіраўніка, Першага сакртара КПБ, які таварышу Сталіну пісаў: <...> :Дык што схадзіць за подпісам да Панамарэнкі? Тады ўсё будзе ахвіцыйна?
Тав. Панамарэнка тут не найвышэйшая інстанцыя. А тт. Сталін і Ленін ухвалілі правапіс Тарашкевіча (лучна з алфавітам) яшчэ раней, у 1918 г.
:Калі трошачкі больш сур'ёзна, то не разумею прэтэнзіяў.
Было і пачынаць з "сур'ёзна".
:Што вам не спадабалася? Літары Ґ ґ і ДЖ дж, ДЗ дз? Дык для Ґґ пазначана, што гэта "optional letter", якую ўжываюць толькі некаторыя беларускія лінгвісты і фанаты.
"Некаторыя" -- гэта гучыць! Гэта літара ніколі не была часткаю беларускага алфавіту, нават да 1933 г. Такім чынам, і "опшанал" літарай яна быць не можа. Прапаноўвалася -- так (зрэшты, не адна яна). Ужывалася -- не.
Крыніцы -- 5-е выданне граматыкі, брашура Станкевіча, матэрыялы канферэнцыі 1926 г.
:У выпадку ДЖдж і ДЗдз таксама пазначана, што яны звычайна не ўключаюцца ў альфабэт.
Яны не "звычайна не ўключаюцца", а проста ніколі не ўлучаюцца, таму што гэта не літары. Ну так, іх часам устаўляюць у табліцы, у дужках (той жа Булыка). І што? Асабліва ж, калі ўлічваць, што...:
:Гэты артыкул не афіцыйны дакумэнт, а проста ўводзіны ў беларускія літары для замежнікаў (без увагі на "афіцыйнасьць" той ці іншай літары), для першапачатковага азнаямленьня. Дык патлумачце, якой афіцыйнасьці вы ад мяне хочаце?
Дзякуй за такія ўводзіны. Афіцыйнасці ад вас не хачу (дарэчы, якім чынам я мог бы "хацець афіцыйнасці"?), але, калі пішаце пра беларускі алфавіт, то і зрабіце ласку пісаць пра беларускі алфавіт, не пра чыесьці запіўныя выдумкі.
/тут варта сказаць, што матывацыю гэтых хітрыкаў я разумею, але, паверце, гэта не барацьба, як, мо', каму і здаецца, гэта фіга ў кішэні./
|
Name: rydel.net |
URL: http://blog.rydel.net/ |
4/6/2005 1:41:13 PM |
Юры Тарасевіч, пра альфабэт вельмі нечакана! Можа мне яшчэ да таварыша Панамарэнкі схадзіць за подпісам пад раздрукоўкай art_alphabet? Да нашага вялікага кіраўніка, Першага сакртара КПБ, які таварышу Сталіну пісаў:
Есть правила, доходящие до абсурда, хулигански искажающие язык, узаконившие, например, написание слов: <Эфиоп>, <Ниоба>, как <Эфiеп>, <Нiеба>. Вся эта вражеская работа в области правописания, неразбериха, путанница, смесь в правилах определяют большую безграмотность оканчивающих школы. Позволю привести ряд примеров, слов и оборотов, имеющихся сейчас в белорусской литературе. Слово <подъем>, заменено каким-то диким словом <уздым>. Образование - адукацыя. Краски - фарбы. Борец - змагар. Отечественный - ойчынны (от польского ойчизна). Правительство - урад??? Годовщина - гадавiна (Белорусы говорят так в смысле гад-гадюка). Баня - лазня. Беспредельный, безбрежный, безграничный - бязмежны (пример сознательного обеднени я языка). Безопасность - бяспечнасть (отсюда органы государственной безопасности, органы государственной беспечности (!!!! - В.М.). Слово товарищ заменено словом сябр. Друг - тоже сябр. Дружба - сяброуства. Благожелатель - зычлiвец... Женщина, ухаживающа я за овцами - овчарка. Крупны - буйны (отсюда крупный деятель - буйны дзеяч)... В лозунге <Пролетарии всех стран, соединяйтесь>, слово <соединяйтесь> заменено словом <злучайцеся>, а в народе <злучайцеся - злучка>, все равно, что и по-русски <случайтесь - случка>. Лозунг <Да здравствует годовщина Октябрьской революции> на белорусском языке <Няхай жыве гадавiна Кастрычнiцкай рэвалюцыi>, испохаблен от начала до конца. Белорусы говорят здравствуй, а <няхай> озн ачает <пусть> в смысле пренебрежительного <так и быть>. Гадавiна означает гада большого размера. Так и говорят <Ух, якая гадавiна>. Кастрычник - октябрь. Но кастрыца - это не лен, а отбросы от льна... ...Получилось так, что вся эта кучка нацдэмовских заправил сохранилась до сих пор.
Дык што схадзіць за подпісам да Панамарэнкі? Тады ўсё будзе ахвіцыйна?
Калі трошачкі больш сур'ёзна, то не разумею прэтэнзіяў. Што вам не спадабалася? Літары Ґ ґ і ДЖ дж, ДЗ дз? Дык для Ґґ пазначана, што гэта "optional letter", якую ўжываюць толькі некаторыя беларускія лінгвісты і фанаты. У выпадку ДЖдж і ДЗдз таксама пазначана, што яны звычайна не ўключаюцца ў альфабэт.
Гэты артыкул не афіцыйны дакумэнт, а проста ўводзіны ў беларускія літары для замежнікаў (без увагі на "афіцыйнасьць" той ці іншай літары), для першапачатковага азнаямленьня. Дык патлумачце, якой афіцыйнасьці вы ад мяне хочаце?
Калі -- барані божа! -- яшчэ незразумела, то чало, гэта тое, што над вачамі, думаюць куды.
Зразумела, проста ў мяне гэтае вітаньне асацыюецца зь нейкімі савецкімі фільмамі пра старажытную "Русь". Ці ў нас сапраўды такі выраз ужываўся і ўжываецца?
|
Sign the guestbook - Пакінуць запіс у гасьцёўні
<<< View newer entries - Паглядзець пазьнейшыя запісы
>>> View older entries - Паглядзець ранейшыя запісы
|